30 sty Gołoborza – okruchy starych gór
Tajemnicze rumowiska skalne na stokach Pasma Łysogórskiego i Jeleniowskiego od wieków budziły wiele emocji. Nauka potwierdza, że gołoborza powstały w wyniku procesów pękania i wietrzenia bardzo starych i bardzo odpornych skał – piaskowców kwarcytowych – w środowisku o dużych różnicach temperatur. Miejsca te są „gołe od boru”, nie porośnięte roślinnością, z daleka tworzące tajemnicze, szare, gołe obszary pośród zielonych połaci Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Najbardziej znane gołoborza znajdują się na stokach Łysej Góry. Na skutek połączenie górnego i środkowego poziomu, rumowisko to przybrało znaczne rozmiary – 3,84 ha. Gołoborze na Łysej Górze tworzą ostrokrawędziste głazy piaskowca kwarcytowego o średniej wadze 84 kg w najwyższych partiach, a jego głębokość wynosi ponad 4 m. W centralnej części rumowiska żyją głównie porosty, z których wiele gatunków ma charakter reliktowy, a na obrzeżach wykształcił się zespół jarzębiny świętokrzyskiej.