01 lut Dąbrówka – Św. Trójca – (Powiest Rzeczy Istey)
„Dąbrówka chcąc chwałę bożą w Polszcze rozmnożyć, iakoby młode szczepie, szukaiąc mieysca godnego ku budowaniu kościoła. Spodobało się iey mieysce iedno, Lysa gora wezwane od zamku Lysiec, który na niey był, ktory też tak zwano, iż się z daleka bielał. Na tym zamku pani iedna przedtym mieszkaiąca, podniowszy sie w pychę, iż była poraziła wielkiego Alexandra pod tą gorą, kazała sie za Boginią Dianą chwalić. Ale natychmiast za tho bluźnierstwo pomstę Bożą uznała, iż on zamek wszystek grom roztrącił onę też panią ze wszystkimi służebniki pothłumił, tak iż ieszcze po dzis dzień leżą na tym mieyscu wielkie gromady kamienia. Na tym też mieyscu był Kościół trzech bałwanów, ktore zwano Lada, Boda, Leli. Do krtórych prości ludzie schadzali sie pierwszego dnia Maia, modłę im czynić y ofiarować. Tedy Dąbrówka przerzeczona pokaziwszy ich boźnice kazała zbudować kościoł y poswięcić ku czci y ku chwale wielebney świętey Troycy (…) potym klasztor wielki a sławny Krol Bolesław Chabry, na prośbę teyże Dąbrówki matki swey, ktorey był syn iedyny, roku szóstego po koronacyiey więtszym imieniem nadał y dostatkiem więtszym zmurował”.
Jan Katarzynka
“Powieść rzeczy istey o założeniu klasztora na Łysey Gorże braciey zakonu Świętego Benedykta i też o tym iako drżewo Świętego Krżyża na tę gorę iest przyniesione”
“Wiele starożytnych narodów uważało góry za miejsca gdzie się bustwu od człowieka szczególniej cześć odbierać podoba”
Józef Gacki
Benedyktyński klasztor Świętego Krzyża na Łysej Górze